De voertuigen voor goederenvervoer
Van de bakfiets tot de vrachtwagen, voertuigen voor goederenvervoer laten nagenoeg niemand onverschillig. We beschuldigen ze ervan de straat te blokkeren, te vervuilen, het zicht te belemmeren, de infrastructuur te beschadigen, een gevaar te zijn voor actieve weggebruikers (wanneer het gaat over vracht- en bestelwagens).
Van bakfietsen wordt de betrouwbaarheid in twijfel getrokken. Niettemin zouden we het zonder hen moeten stellen zonder kleding of voeding, en zouden we evenmin onze verwarming kunnen laten herstellen. De waarheid ligt wellicht ergens tussen onmiskenbaar nut en onbetwistbare ongemakken in. Laten we hier even dieper op ingaan. Wat doen deze voertuigen in Brussel?
76,9%
van de afstanden die in 2022 door vrachtwagens worden afgelegd, worden afgelegd door EURO VI-vrachtwagens.
Meer weten89%
van de voertuigen voor goederenvervoer die 's nachts op straat geparkeerd staan, zijn bestelwagens.
Meer weten-2,1%
gemiddeld, vrachtwagens die in 2022 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest reden, in vergelijking met 2021.
Meer weten-2,1%
afstand die vrachtwagens van meer dan 3,5t aflegden in 2022, in vergelijking met 2021.
Meer weten>1
176 Brusselse kmo's hebben meer dan een miljoen euro geïnvesteerd in de aankoop van bakfietsen en fietsaanhangwagens, volgens de cijfers van 31 oktober 2022.
Vrachtwagens en bestelwagens: een verschillend gebruik van het wegennet
Het aandeel van de bestelwagens in het verkeer is stabiel, ongeacht het wegtype, en schommelde rond 8% in 2012. Vrachtwagens daarentegen rijden vaker op grote verkeersassen en erg weinig op wijkwegen. Een vrachtwagen op een wijkweg wordt snel opgemerkt, zelfs al komen ze niet vast te zitten in het verkeer. Toch blijkt uit de beschikbare gegevens dat vrachtwagens een weinig voorkomend fenomeen zijn op wijkwegen. Evenwel moeten ze er indien nodig toegang toe krijgen, om goederen te leveren aan een bedrijf of op een bouwplaats, in het kader van een verhuizing, voor de afvalophaling of om hulp te verlenen.
Afstand afgelegd door vrachtwagens van meer dan 3,5T op het net van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Miljoen KM)
76,9% van de afstanden die in 2022 door vrachtwagens worden afgelegd, worden afgelegd door EURO VI-vrachtwagens.
De kilometerheffing voor vrachtwagens (Viapass) legt een betaling op per kilometer die alle vrachtwagens op alle Brusselse wegen afleggen, op basis van de massa en de euronorm. De invoering van deze heffing op 1 april 2016 heeft geleid tot een aanzienlijke verandering in de vloot. Viapass is er echter niet in geslaagd de meest vervuilende vrachtwagens helemaal te weren. Om die reden worden vrachtwagens vanaf 2025 opgenomen in de kalender van de Low Emission Zone.
49%
van de bestelwagens zijn verbonden aan de bouwsector (Van Survey VUB)
De bouwsector is veruit de grootste gebruiker van bestelwagens. Een bijkomende moeilijkheid is dat in deze bestelwagens zowel arbeiders als bouwmateriaal en -gereedschap vervoerd worden.
89%
van de voertuigen voor goederenvervoer die 's nachts op straat geparkeerd staan, zijn bestelwagens.
Meer wetenUit tellingen die in 2017 verricht werden, is gebleken dat er 's nachts in de straten van het gewest ongeveer 12.000 vracht- en bestelwagens geparkeerd staan. Het gaat om:
- 26,4% kleine bestelwagens
- 61,1% grote bestelwagens
- 7,1% vrachtwagens <19t
- 1,2% vrachtwagens 19t-32t
- 2,5% trekkers met opleggers, aanhangwagens en trekkers.
Met uitzondering van de kleine bestelwagens vallen deze voertuigen moeilijker te parkeren buiten de openbare weg. Niettemin vormen ze een grotere belemmering van het zicht. Om die reden mogen vrachtwagens enkel parkeren op de daartoe bestemde plaatsen.
Maandelijkse evolutie van het aantal vrachtwgens van meer dan 3,5T in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
-2,1% gemiddeld, vrachtwagens die in 2022 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest reden, in vergelijking met 2021.
Het vrachtwagenverkeer in het gewest (het deel van de Brusselse Ring inbegrepen) is relatief stabiel en heeft weinig hinder ondervonden van de lockdownmaatregelen.
Het overzicht van het aantal afgelegde kilometers volgens de Viapass-gegevens wordt hierboven weergegeven, met de gegevens voor 2022 in het geel. Het aantal vrachtwagens en de totale afgelegde afstanden zijn met 2,1% gedaald. Dit betekent dus dat de gemiddelde afstand per vrachtwagen op het gewestelijke grondgebied tussen deze twee jaren hetzelfde is gebleven. Dit aantal daalt echter sinds 2017 met de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens.
In het algemeen volgt het aantal vrachtwagens in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dezelfde trend als het aantal afgelegde kilometers, d.i. ongeveer 650.000 vrachtwagens per maand.
Maandelijkse evolutie van de afgelegde afstanden door vrachtwagens van meer dan 3,5T in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Miljoen KM)
-2,1% afstand die vrachtwagens van meer dan 3,5t aflegden in 2022, in vergelijking met 2021.
Het vrachtwagenverkeer in het gewest (het deel van de Brusselse Ring inbegrepen) is relatief stabiel en heeft weinig hinder ondervonden van de lockdownmaatregelen.
Het overzicht van het aantal afgelegde kilometers volgens de Viapass-gegevens wordt hierboven weergegeven, met de gegevens voor 2022 in het geel. Het aantal vrachtwagens en de totale afgelegde afstanden zijn met 2,1% gedaald. Dit betekent dus dat de gemiddelde afstand per vrachtwagen op het gewestelijke grondgebied tussen deze twee jaren hetzelfde is gebleven. Dit aantal daalt echter sinds 2017 met de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens.
In het algemeen volgt het aantal vrachtwagens in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dezelfde trend als het aantal afgelegde kilometers, d.i. ongeveer 650.000 vrachtwagens per maand.
Tevredenheidsniveau van de gebruikers
Gebruikers van bestelwagen
Volgens de Mobiliteitsbarometer 2021 zijn de sterke punten van de bestelwagen de trajecttijd buiten de spitsuren en de veiligheid, vooral i.v.m. het risico op agressie.
De zwakke punten van dit vervoersmiddel zijn het ontwerp en de staat van de wegen en het gemak om halt te houden en zaken te lossen.
De tevredenheid over de auto's stagneert ten opzichte van de Barometer van 2011 (verschillende verzamelmethodes in 2011 en 2021).
Tevredenheid over de bestelwagen: 4,2 op 10. (A: 110)
Tevredenheid over de vrachtwagen: 5,7 op 10. (A: 57) (kleine steekproef)
Chauffeurs van vrachtwagens
Chauffeurs van vrachtwagens, autobussen en autocars vermelden het gemak om halt te houden en zaken te lossen en het ontwerp en de staat van de wegen als sterke punten.
De zwakke punten zijn volgens hen de trajecttijd tijdens de spitsuren, het parkeeraanbod op de weg, het gebrek aan informatie en de door storingen veroorzaakte hinder.
Publicaties
2015
Katern 4 van het kenniscentrum van de mobiliteit
Ontdek de katern 4 van het kenniscentrum van de mobiliteit : Goederentransport en logistiek
2019
Kerncijfers over het goederenvervoer in Brussel
Ontdek de brochure over goederentransport in Brussel.